HISTORIA CHARSZNICY Na przełomie wieków pojawia się w różnych dokumentach pod nazwą: Karsnicza, Carznica, Karznicza, Krzasnicza, Karzsnycza, Ccharsdnicza, Charstnicza, Charsznycza, Carsznica, Charznicza, Charsnicza, Garsnicze, Charcznicza, Charznycza, Karnica, Charsnica, Charschnicza, Carsznycza, Karsnycze, Harzsnicza, Kasznica. Początki Charsznicy giną w mrokach dziejów. Dokładnej daty lokalizacji osady i jej założycieli nie ustalono. Istnieje nikła zbieżność fonetyczna pomiędzy Harzniczą a horszem (niem.) – wytapiaczem dziegciu, między Krzasniczą a krzakami oraz Karsniczą a karczowiskiem, co zdaje się być możliwe z racji mnogości borów, "krzów" i lasów u zarania dziejów Charsznicy. Wykopaliska archeologiczne potwierdziły fakt osadnictwa na ziemiach charsznickich w okresie epoki kamienia, mezolitu i neolitu. Zamieszkiwały je ludy ceramiki wstęgowej i pucharów lejowatych. Z epoki brązu pozostały ślady kultury mierzanowickiej, przeworskiej i łużyckiej. Widoczne są również wpływy cesarstwa rzymskiego.
CHARSZNICA | 1262 2 października | Pierwsza pisemna wzmianka o Charsznicy w bulli papieża Urbana IV dotycząca zatwierdzenia prawa poboru dziesięciny z Miechowa, Strzeżowa, Zagorzyc, Chyczy, Jaksic, Falniowa, Uniejowa, Charsznicy (de Karsnicza), Skaryszewa, Kaliny, Zaborza, Chełma, Gobelcho i Kłaja w diecezji krakowskiej dla klasztoru Bożogrobców w Miechowie | 1376 -1399 | Właścicielem jest Mikołaj, Miczko Głąb z Charsznicy – syn Piotrasza zm.1399 | 1376 - 1409 | Charsznica jest własnością szlachecką i należy do Piotra, Piotrka, Piotrasza – brata Jaszka z Charsznicy | 1384 | W księgach ziemskich jest zapis na rzecz kmieci: Mikołaja, Jana, Błażeja i Staszka | 1384 – 1400 | W dokumentach stwierdzających prawo do dóbr charsznickich pojawia się Klemens z Charsznicy, Kluczyc, i Kwiliny herbu Lis, syn Mściwoja z Kwiliny, podkomorzy krakowski, podczaszy królowej (1387 –99) | 1384 -1400 | Część Charsznicy jest we władaniu Stachny z Wojsławic – żony Mikołaja Głąba z Charsznicy, wdowy po nim (1399), która w roku 1400 poślubiła Mikołaja z Zaborza, siostry Wojsława z Wojsławic |
1385 | Sąd w Książu: Mikołaj z Kuczkowa ma zapłacić karę XV w sprawie z Klemensem z Karsniczy o rów i pszczoły z wyjątkiem miodu, o 9 sk bezprawnie zabranych i o siano. Tego dnia, gdy był sąd, na termin przybył wysłannik Mikołaja oznajmiając, że jego pan jest chory, potem Klemens aresztował Mikołaja pijącego w Książu. Ponadto Mikołaj ma zapłacić karę XV przeciw kmieciom tegoż Klemensa z Kluczyc, których nieprawnie oskarżał. Więcko – kmieć z Karsniczy, Piotrasz z Karsniczy przeciw Klemensowi z Karsniczy o dziedzinę. Klemens ma przedstawić sądowi dokument królewski. Andrzej z Karsniczy – syn Piotrka ma sprawę. Klemens z Karsniczy ma dać 7 grzywien pamiętnego za swoich kmieci w Kluczycach | 1385 -1388 | Trzykrotnie pojawia się zapis dotyczący Pełki – kmiecia | 1385 -1409 | Jan, Jaszek, syn Klemensa, brat Piotra ma prawo do ziemi | 1386 | Miczko z Karsniczy przeciw Jaszkowi zw. Płaza o część Świętosława w Wierzchowisku. Franek z Makocic – domownik pana Jaszka przeciw Klemensowi z Karsniczy o 21 kop zboża i 6 groszy. Klemens z Karsniczy przeciw Piotraszowi z Karsniczy nie stawił się w sądzie o część dziedziny i Piotrasz ją pozyskuje | 1388 | Klemens z Charsznicy (!) z synem Janem oddalają roszczenia Wojciecha z Czudca (pow. pilz.) o część dziedziny w Nienaszowie | 1388 - 1389 | 11 kmieci z Charsznicy wystąpiło przeciw Piotrkowi z Charsznicy Piotrek z Karsniczy przeciw Pabianowi – kmieciowi o poranienie wołu, prosięcia i 3 świń, które okulawił | 1389 | Kmiecie przekazują sprawę przeciw Piotrkowi z Charsznicy Ocie Tłustemu Piotrek z Charsznicy oddala roszczenia kmiecia o zboże, siano i inne sprawy | 1390 | Prepozyt miechowski Marcin przeciw Piotrkowi z Karsniczy i jego 3. synom Wroch z Wojsławic nie stawił się przed sądem przeciw Mikołajowi z Charsznicy o kmiecia trzymanego bezprawnie przez 2 lata w 3 i pół grzywien, których od niego nie chciał odebrać Mikołaj z Charsznicy uwalnia Mikołaja Płazica z Sieciechowic ze sprawy o część dziedziny w Wierzchowisku | 1392 | Mikołaj ze Staszowa (pow. sandomierski) jako opiekun matki Nudki oznajmia, że udzieli Ziarnie satysfakcji z połowy dziedziny w Charsznicy, od czasu, jak objęła ją jego matka Sąd najwyższy prawa niemieckiego na zamku krakowskim nakazuje Cześnikowi królowej – Klemensowi z Kwiliny, prowadzącemu spór z Ziarną przedłożyć w terminie przywileje na sołectwo w Charsznicy. Tenże Klemens ma zadośćuczynić Ziarnie i jego braciom za wszystkie szkody na część sołectwa w Charsznicy Ziarno przeciw pani Staszowskiej o czynsz i korzyści z połowy sołectwa w Charsznicy "per 8 annons gui debebant provenisse in 4 expedicionibus" | 1393 | Mikołaj – syn pana Staszka ze Staszowa daje dług 10 grzywien Mikołajowi Ziarnie, połowę karczmy z czynszem 1 grzywny aż do czasu spłaty długu Pani Staszowska – sołtyska z Charsznicy ma dać w terminie 20 grzywien Mikołajowi i Janowi z Charsznicy za służbę wojenną i obiady, które należą do sołectwa | 1396 | Pani Staszowska ze Staszowa może komukolwiek sprzedać część sołectwa w Charsznicy | 1397 | Sąd nadworny wyrokuje, że Agnieszka – wdowa po Stanisławie Ostaszowskim ze Staszowa może sprzedać lub posiadać pozyskaną na Mikołaju z Charsznicy połowę sołectwa w Charsznicy | 1398 - 1400 | Stachna – żona Mikołaja Głąba z Charsznicy Małgorzatą – wdową po Mikołaju Piątku z Wojsławic o dziedzinę w Wojsławicach | 1399 | Jaszek z Raszkowa wystąpił przeciw Mikołajowi Głąbiowi z Charsznicy ponieważ przekopał drogę meszną. Ciż godzą się o drogę meszną z Charsznicy do Tczycy | 1399 | Świadkowie w sprawie Stachny – wdowy po Mikołaju Głąbie z Charsznicy przeciw Piotrowi z Marcinowic zeznali, że Stachna wykupiła za swe pieniądze dziedzinę swego męża w Charsznicy i sprowadziła tu bydło z Wojsławic | 1400 | Świadkowie Piotrasza z Charsznicy zeznają, że Stachna – wdowa po Miczku Głąbie z Charsznicy nie wykupiła za swoje pieniądze z zastawu dziedziny Piotrasza Piotr z Marcinowic pozyskuje prawem 5 grzywien i wiard (?) na Stachnie – wdowie po Mikołaju Głąbie z Charsznicy Stachna – wdowa po Mikołaju Głąbie z Charsznicy, obecnie żona Mikołaja – dziedzica Zaborza przekazuje prowadzenie sprawy mężowi przeciw Piotraszowi z Charsznicy Kmiecie pani podczaszyny Elżbiety z Charsznicy zakładają sprawę Piotrasz z Charsznicy ma zapłacić w terminie 2 kopy i 6 grzywien groszy praskich Mikołajowi z Zaborza Stachna – wdowa po Mikołaju Głąbie z Charsznicy przeciw Piotraszowi z Charsznicy o 20 grzywien długów Mikołaja 7)Małgorzata – żona Dziwisza z Wojsławic pozyskuje prawnie 60 grzywien posagu i wiana na Stachnie – wdowie po Mikołaju Głąbie z Charsznicy, w których trzyma dziedzinę w Wojsławicach Stachna – wdowa po Mikołaju Głąbie z Charsznicy przeciw Piotraszowi z Charsznicy o 20 grzywien długów po mężu Stachna – wdowa po Miczku Głąbie z Charsznicy przeciw Pietraszowi z Charsznicy o czynsze, żyto, pszenicę, jęczmień, groch, owies, 7 krów, 8 świń i konia wartego 5 grzywien Pietrasz z Charsznicy pozyskuje świadectwem świadków na swej synowej Stachnie – wdowie po Mikołaju Głąbie z Charsznicy połowę dziedziny ojcowskiej w Charsznicy Pietrasz z Charsznicy ma dać w terminie 3 grzywny synowej Stachnie, a ta ustąpi mu pół łana w Charsznicy, a jeśli jej nie da, wówczas ta będzie trzymać w zastawie pół łana Stachna – wdowa po Miczku zwanym Głąb z Charsznicy z Małgorzatą – żoną Dziwisza z Wojsławic o dziedzinę w Wojsławicach Mikołaj Zaborski obecnie z Charsznicy – pisarz ziemski krakowski przeciw kmieciom pani podczaszyny Elżbiety z Charsznicy o bezprawne wycięcie drzez i krzaków w jego dąbrowie należącej do Uniejowa |
Autor tekstu: Beata Badoń
Całość Tekstu do pobrania poniżej. Historia Charsznicy |